Προγράμματα σπουδών ελληνικών ΑΕΙ με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και στην επαγγελματική αποκατάσταση: Το Τμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών του Πολυτεχνείου Πατρών, το Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κρήτης, το Τμήμα Βιοτεχνολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και άλλα τμήματα που ξεχωρίζουν

Στη νέα ψηφιακή εποχή που διανύουμε και με τις απαιτήσεις να έχουν αυξηθεί παγκοσμίως σε όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα για σπουδές σχετικά με την ψηφιακή μάθηση, τους κώδικες κ.λπ., η αγορά εργασίας διαρκώς εξελίσσεται. Η τηλεργασία που μπήκε αναπάντεχα αλλά καταλυτικά στις ζωές μας διαμορφώνει νέα δεδομένα και το επίμονο ερώτημα: Ήρθε για να μείνει; Και ποιο θα είναι το επόμενο μοντέλο εργασιακών σχέσεων μετά την πανδημία; «Η κουβέντα για θέσεις εργασίας που θα υφίστανται, επαναπροσδιορίζονται αλλά και δημιουργούνται εκ νέου εντείνεται διαρκώς» λέει στα «ΝΕΑ» ο σύμβουλος σταδιοδρομίας Χρήστος Ταουσάνης: «Λίγο-πολύ, σχετικές μελέτες αναφέρουν πως μέχρι το 2030 περίπου ένα 10% θα αφορά νέα εντελώς επαγγέλματα. Ένα μεγάλο ποσοστό θέσεων εργασίας εξαρτάται από το reskilling & upskilling διαφόρων επιστημόνων και εργαζομένων αλλά και την πρόσκτηση νέων γνώσεων και ικανοτήτων που απαιτεί η 4η βιομηχανική επανάσταση που είχε ξεκινήσει πριν τα νέα δεδομένα του COVID-19 επηρεάσουν την τρέχουσα πραγματικότητα».

Πάντως, όπως εξηγεί, ειδικά στην Ευρώπη, διαφαίνεται έντονα η τάση για αύξηση της απασχόλησης σε τομείς όπως οι τηλεπικοινωνίες, ενώ μειώνεται στη μεταποίηση και στη γεωργία. Η αύξηση της απασχόλησης, ωστόσο, πριν από την πανδημία, ευνόησε τους εργαζομένους με υψηλά επίπεδα γνώσεων και δεξιοτήτων, λογικό επακόλουθο και της νέας βιομηχανικής επανάστασης που βιώνουμε. Κατά πόσο όμως στα ελληνικά ΑΕΙ βλέπουμε αντίστοιχα προγράμματα σπουδών, πεδία, τομείς και εξειδικεύσεις; Η αλήθεια είναι πως σε πολλά τμήματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης καλλιεργούνται γνώσεις που προετοιμάζουν επιστήμονες και επαγγελματίες του μέλλοντος. Οι περιπτώσεις είναι αρκετές:

1.Εμβιομηχανική

Το Τμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών είναι ένα από τα σύγχρονα τμήματα. Εκτός αυτού όμως είναι χρήσιμα όλα τα τμήματα που προσφέρουν σπουδές στον τομέα της Εφαρμοσμένης Μηχανικής, Τεχνολογίας Υλικών και Εμβιομηχανικής που έχει ως σκοπό την εκπαίδευση και έρευνα σε επιστημονικές περιοχές, όπως φυσική και μηχανική συμπεριφορά υλικών, σύνθετα και προηγμένα υλικά, τεχνολογίες επισκευής και συντήρησης δομικών μερών κατασκευών, εμβιομηχανική, βιοϊατρική τεχνολογία (βιοϋλικά, τεχνητά όργανα, βιορρεολογία κ.λπ.), υπολογιστική μηχανική, αεροδιαστημικά υλικά και ανάλυση και βελτιστοποίηση κατασκευών από σύνθετα υλικά. Οι σπουδές Εμβιομηχανικής και Βιοϊατρικής Τεχνολογίας ασχολούνται με τη Μηχανική της εμβίου ύλης. Δηλαδή, με τη μελέτη της μηχανικής λειτουργίας του ανθρώπινου σώματος και της δυνατότητας αντικατάστασης μελών και οργάνων του σώματος με κατάλληλα βιοσυμβατά μοσχεύματα!

2. Τεχνητή νοημοσύνη

Ίσως το πλέον σημαντικό πεδίο της εποχής μας, το οποίο «θεραπεύουν» αρκετά προγράμματα σπουδών ελληνικών ΑΕΙ. Χαρακτηριστική περίπτωση τμήματος με συστηματική ενασχόληση με το πεδίο αυτό είναι το Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Γενικά, ωστόσο, όποιο τμήμα και αν επιλέξει κανείς, εκτός από τα Μαθηματικά και τη Φυσική, χρήσιμη είναι η γνώση στα επιστημονικά πεδία όπως η Υπολογιστική Όραση και η Ρομποτική. Εξίσου σημαντική είναι και η μετάδοση γνώσεων που παρέχεται συστηματικά από τις Σχολές Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (ΗΜΜΥ) των ελληνικών ΑΕΙ με πληθώρα εργαστηρίων με αξιόλογη δράση, όπως π.χ. το εργαστήριο Συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης και Μάθησης της Σχολής ΗΜΜΥ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

3.Ανάλυση δεδομένων και data mining

Η σύγχρονη εποχή χαρακτηρίζεται και εποχή των «μεγάλων δεδομένων» λόγω της πρωτοφανούς κλίμακας δεδομένων που παράγονται καθημερινά. Πηγές όπως το Διαδίκτυο, τα κοινωνικά δίκτυα, τα δίκτυα αισθητήρων κ.λπ. προσφέρουν πλέον τεράστιο όγκο δεδομένων σε ποικίλες μορφές. Προγράμματα σπουδών όπως το Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, Ψηφιακών Συστημάτων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ.ά. συνδέονται στενά με αυτό το πεδίο. Παράλληλα, αρκετά είναι και τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών όπως το Πληροφοριακά Συστήματα και Υπηρεσίες του Πανεπιστημίου Πειραιώς, όπου οι φοιτητές αποκτούν δεξιότητες στη διαχείριση και ανάλυση δεδομένων μεγάλης κλίμακας, και συγκεκριμένα στο να καταστρώνουν «προβλήματα» που αφορούν μεγάλα δεδομένα σε δομημένη, ημιδομημένη ή αδόμητη μορφή, να εφαρμόζουν τεχνικές ανάλυσης δεδομένων και μηχανικής μάθησης για τον αποτελεσματικό εντοπισμό τάσεων, κρυφών ή επαναλαμβανόμενων προτύπων, τη διατύπωση προβλέψεων και γενικότερα την ανακάλυψη πολύτιμης γνώσης.

4-5.Βιοτεχνολογία

Η Βιοτεχνολογία αποτελεί έναν ραγδαία αναπτυσσόμενο επιστημονικό κλάδο, με σημαντική συνεισφορά στους τομείς της υγείας, της διατροφής, της πρωτογενούς παραγωγής, του  περιβάλλοντος κ.ο.κ. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια γίνονται τεράστιες επενδύσεις σε παγκόσμια κλίμακα στην εκπαίδευση, στην έρευνα και στις εφαρμογές της. Συναφές πρόγραμμα σπουδών μπορούμε να βρούμε στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Τμήμα Βιοτεχνολογίας) αλλά και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας). Στόχος για όποιους φοιτητές ή φοιτήτριες επιλέξουν αυτό το είδος των σπουδών είναι να συνδυάσουν γνώσεις που αφορούν τη γενετική, τη μοριακή βιολογία και τα κυκλώματα γονιδίων στη βιολογία βιοσυστημάτων, τη γενετική τροποποίηση, τη λειτουργική γονιδιωματική, τη διαχείριση του γενετικού υλικού στην κυτταρική μηχανική, τις βιοδιεργασίες και πολλές ακόμα. Η βιοτεχνολογία άλλωστε έχει εφαρμογές στη βιομηχανία, στη βιοενέργεια, στη βιοφυσική και στη βιοπληροφορική, στη νανοτεχνολογία, τους βιοαισθητήρες, στη φαρμακευτική βιοτεχνολογία και όχι μόνο.

6. Εικονική πραγματικότητα και 3D graphics (virtual reality, augmented reality)

Τα πεδία αυτά αποτελούν ίσως έναν από τους δυναμικότερους και τους πιο εντυπωσιακούς τομείς για τα επόμενα χρόνια, με δεκάδες εφαρμογές από την Υγεία μέχρι την εκπαίδευση και από τη διαφήμιση μέχρι τη ναυτιλία κ.ο.κ. Στα πεδία αυτά και κινείται το Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Στην ίδια κατεύθυνση χρήσιμα είναι όλα τα τμήματα που συνδυάζουν τους επιστημονικούς και αναπτυξιακούς τομείς της Πληροφορικής, των Επικοινωνιών και του Πολιτισμού. Αποτέλεσμα; Επιστήμονες που ασχολούνται με τη Θεωρία και τον Σχεδιασμό Ψηφιακών Παιχνιδιών (Game Desing), Τρισδιάστατα Γραφικά με Υπολογιστή (3D Graphics), Τεχνητή Νοημοσύνη (Artificial Intelligence), Μουσεία και Ψηφιακές Τεχνολογίες (Digital Museums), Μοντέλα Επικοινωνίας (Communication Models), Πολιτιστικές και Δημιουργικές Βιομηχανίες (Creative Industries), Social Media, Διαδραστικό Σχεδιασμό (Interactive Design) κ.λπ.

Πηγή: άρθρο από "ΤΑ ΝΕΑ" της δημοσιογράφου Μάρνυς Παπαματθαίου και του Συμβούλου Σταδιοδρομίας Χρήστου Ταουσάνη

«Είναι το πιο βαρύ χαρτί του 1ου πεδίου!», «Μπορείς να κάνεις οτιδήποτε με ένα πτυχίο Νομικής!». Είναι γεγονός πως όποιος σκέφτεται να ακολουθήσει το δρόμο των νομικών σπουδών, είναι πιθανό να έχει ακούσει μια παραλλαγή των μυθικών αυτών φράσεων, οι οποίες υπόσχονται έναν παράδεισο προοπτικών σταδιοδρομίας μετά την απόκτηση ενός πτυχίου νομικής. Οι νομικές σπουδές, παρά τις δύσκολες συνθήκες που επικρατούν στην αγορά εργασίας, συνεχίζουν να διατηρούν το υψηλό τους κύρος, εξασφαλίζοντας τα απαραίτητα εφόδια σε όσους τις επιλέγουν προκειμένου να ακολουθήσουν μια καριέρα σχετική με τη μάχιμη δικηγορία, ή, ενδεχομένως, να στραφούν σε μια εναλλακτική «νομική» σταδιοδρομία.

Ένας φοιτητής νομικής λογίζεται λανθασμένα ως ένας μελλοντικός αποκλειστικά δικηγόρος, γιατί στην πραγματικότητα, οι πόρτες που του ανοίγονται μετά το πέρας των σπουδών του είναι πολυάριθμες και εκτείνονται σε πολύ περισσότερα γνωστικά αντικείμενα από όσα μπορεί και ο ίδιος ακόμα να φανταστεί. Και αυτό γιατί οι νομικές σπουδές δεν είναι μια στείρα απομνημόνευση νόμων, όπως πολλοί νομίζουν, αλλά η ενασχόληση με το δίκαιο εν γένει, το οποίο έχει διεπιστημονικό χαρακτήρα και αναπτύσσει πολλαπλές μεταβιβάσιμες δεξιότητες, ικανές να δημιουργήσουν ικανότητες κατάλληλες για ένα υψηλό επίπεδο απασχόλησης, με αποτέλεσμα οι γνώστες του να προσελκύονται από εργοδότες από διάφορους κλάδους και τομείς.

Ο Νομικός συνήθως κάνει τα εξής: Συμβουλεύει και εκπροσωπεί πελάτες σε δικαστήρια, ενώπιον κυβερνητικών οργανισμών και σε ιδιωτικά νομικά θέματα. Επικοινωνεί με τους πελάτες και τους αντιδίκους. Διεξάγει έρευνα και αναλύει νομικά προβλήματα. Ερμηνεύει τους νόμους, τις αποφάσεις και τους κανονισμούς για τα άτομα και τις επιχειρήσεις. Παρουσιάζει τα γεγονότα γραπτώς και προφορικά στους πελάτες ή τους άλλους και τα υποστηρίζει για λογαριασμό τους. Προετοιμάζει και καταθέτει νομικά έγγραφα, όπως αγωγές, προσφυγές, διαθήκες, συμβόλαια.

Στην Ψηφιακή εποχή, όμως, η τεχνολογία καλπάζει, αλλάζοντας τα πάντα, σε όλους τους τομείς. Έτσι και η Νομική επιστήμη δεν μπορεί να μείνει θεατής στις εξελίξεις. Γι’ αυτό το λόγο υποψήφιοι φοιτητές Νομικής και δυνάμει Νομικοί Σύμβουλοι του μέλλοντος καλούνται να εντοπίσουν εκείνα τα πεδία ενασχόλησης τα σχετικά με την τεχνολογία και την πληροφορική που θα τους δώσουν το συγκριτικό πλεονέκτημα στην αγορά εργασίας. Πρώτα απ’ όλα προκύπτει ως ενδιαφέρουσα προοπτική η εξειδίκευση σε κάποιο σχετικό Δίκαιο. Το Τεχνολογικό Δίκαιο στοχεύει στην προώθηση της προηγμένης γνώσης και στην κατανόηση της νομοθεσίας της τεχνολογίας των πληροφοριών, με την ευρύτερη έννοιά της, στο πλαίσιο των διεθνών, ευρωπαϊκών και εγχώριων ρυθμίσεων.

Μια τέτοια εξειδίκευση διερευνά τον πλούτο των νομικών ζητημάτων που σχετίζονται με τη μηχανοργάνωση και το Διαδίκτυο, με βασικό θέμα την εξέλιξη, και συνεχώς αυξανόμενη σύγκλιση των πληροφοριών και των επικοινωνιών. Ο Νομικός που θα εμβαθύνει στο τεχνολογικό Δίκαιο θα διερευνήσει επίσης την αυξανόμενη αξία που αποδίδεται στην πληροφόρηση και θα έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει σε πολλούς τομείς της τρέχουσας συζήτησης στο δίκαιο της τεχνολογίας πληροφοριών. Τομείς που καλύπτονται περιλαμβάνουν κανονιστικές προσεγγίσεις στην τεχνολογία των πληροφοριών, τη δικαιοδοσία, την ευθύνη του περιεχομένου, την προστασία της ιδιωτικής ζωής και την προστασία των δεδομένων, την πνευματική ιδιοκτησία, τα πρότυπα και τον ανταγωνισμό, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο, το ηλεκτρονικό εμπόριο, και το ψηφιακό χάσμα, την ηλεκτρονική υπογραφή, τη μη ζητηθείσα εμπορική επικοινωνία (Spamming), τα Domain Names, την προστασία του καταναλωτή στο Διαδίκτυο, την ηλεκτρονική τραπεζική (e-banking), ηλεκτρονικές πληρωμές και πιστωτικές κάρτες.

Παράλληλα θα μπορούσε ένας νομικός να συνδυάσει το πτυχίο του με σπουδές πάνω στην Επιστήμη των Υπολογιστών και να είναι περιζήτητος. Ο κόσμος της Πληροφορικής, της Τεχνολογίας Πληροφοριών, του Διαδικτύου και άλλων τομέων που σχετίζονται με τον υπολογιστή αναπτύσσεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να αναπτύξουν νόμους για να αντιμετωπίσουν τη νέα τεχνολογία που είναι τόσο διαφορετική και δύσκολο να προσαρμοστεί στο παλιό πλαίσιο. Πρόκειται για μια συναρπαστική και κρίσιμη στιγμή στο Δίκαιο των υπολογιστών και οι κυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες βρίσκονται διαρκώς αντιμέτωποι με νέες προκλήσεις. Οι κυβερνήσεις αγωνίζονται να αναπτύξουν νόμους που διέπουν τον διαδικτυακό βανδαλισμό, τις κυβερνοεπιθέσεις, τον εκφοβισμό, την πειρατεία, την κλοπή ταυτότητας και πολλά άλλα επείγοντα ζητήματα. Καθορίζονται περιοχές ευθύνης, ενώ γίνεται και κατανομή των εξουσιών που διέπουν το Διαδίκτυο. Ο ρόλος της κυβέρνησης διαμορφώνεται και οι Νομικοί Σύμβουλοι με μια βαθιά κατανόηση της επιστήμης των υπολογιστών είναι πιο αναγκαίοι από ποτέ. Η κατανόηση της επιστήμης των υπολογιστών είναι ανεκτίμητη γνώση πολύ σπάνια στον τομέα, καθιστώντας την επιστήμη των υπολογιστών πολύ ισχυρή επιλογή για όσους ενδιαφέρονται για τον τομέα του Δικαίου.

Πηγή: e-employ.gr